Çalıştığım
hastaneye her geldiğinde canını sıkacak şeyler yaşadığı için Dora’yı ikna etmek
kolay olmadı. Neyse ki dünya tatlısı psikoloğumuzla tanışıp oyun oynamaya
başlayınca çok mutlu oldu. Sorduğu sorulara cevap verebilmesi ve cevaplarının
coşkuyla karşılanması çok hoşuna gitti. Bazı cevapları beni bile şaşırttı.
Komutlara uyma konusunda iyi olduğunu zaten çok önceden biliyordum. Sonuç
olarak dil gelişimi ve el becerileri açısından yaşından ileri olduğu onaylandı,
geveze kuşumun. Tuvalet eğitimi açısından önerilerimizi de aldık, zaten
zamanlama dışında sıkıntı yoktu, yakında sonlanacak gibi. Yapılması gerekenler
listesinde bir madde daha tamamlanınca mutlu döndük evimize.
Pedagog kontrolü ne zaman gereklidir?
Pedagog çocuğun klinik değerlendirmesini yaparak soruna göre gerekli
uzmanlara yönlendirecektir. Çocuğun basit problemleri varsa öncelikle doğru bir
yönlendirme için pedagoga gitmek gerekir. Çocuktaki bulgulara göre pedagog Çocuk
ve Ergen Psikiyatrisi uzmanıyla birlikte çalışır, doktorun yönlendirmesiyle çocuğa
da terapi desteği verir ve aileyi bilinçlendirir. Böylece Çocuk Psikiyatristi
ile işbirliği içinde çocuğun tedavisine destek olur. Pedagogların en önemli rolü anne babalar için önemsiz gibi görülen bulguları
değerlendirip, şüphe ettiği bozukluğun tanı ve tedavisi için geç kalmadan Çocuk
ve Ergen Psikiyatristine yönlendirerek tedavi sürecini başlatmalarıdır. Erken
tanı tedavi sürecini kolaylaştırır. Aynı şekilde Çocuk ve Ergen Psikiyatri uzmanı doktor da tedavi ettiği
çocuğu terapi desteği alması ve ailesinin çocuğa nasıl davranacağı hakkında
danışmanlık alması için pedagoga yönlendirir.
Pedagoga gitmek için çocuğun bir sorun yaşaması gerekmez. Bebeği pedagog
rehberliğinde bilinçli bir şekilde büyütmek ilerde oluşabilecek sorunları
önlemeye yardımcı olur. Çocuğun sağlıklı ve mutlu büyütmesi için pedagoga
gitmek bir çocuk doktoruna gitmek kadar normal ve gereklidir. Doğumdan sonra
bebeğin gelişimi ve psikolojisi, oyuncakların seçimi, ailenin bebeğe yaklaşımı
hakkında bilgi almak için gidilmelidir. Bebeklik döneminde çocuğun gelişimini
takip etmek, gelişimini destekleyecek oyun ve oyuncak seçiminde destek almak
için gidilebilir.
Çocuğun hayatındaki belli başlı değişikliklerde de destek amacıyla
pedagogdan fikir almak faydalı olabilir. Aileye yeni bir bebeğin gelişi, boşanma,
anne babanın ayrı evlerde yaşaması, kreşe ve okula başlama gibi durumlarda, aile
içi ilişkilerde büyük krizler yaşanıyorsa ve çocuk bu durumdan derin bir şekilde
etkileniyorsa, çocuğun bakımından birinci derecede sorumlu olan yetişkinde psikolojik
sorunları varsa, aile bireylerinden birisinin yaşadığı önemli bir hastalık,
kaza, ölüm ve yas gibi aileyi derinden sarsan ve çocuğu da etkileyebilecek
olaylar varsa pedagoga danışmak uygun olabilir.
Çocukta davranış değişiklikleri olması da psikolojik değerlendirme
gereksinimi için anlamlı olabilir. Tavırlarında ani değişiklikler, sürekli gergin, sinirli, huzursuz olması, uyku
ve beslenme düzeni bozulması, düzgün konuşuyorken aniden kekelemeye başlaması,
korkuları ve kaygılarının artması, altını ıslatmaya, gece dişlerini gıcırdatmaya
başlaması, saldırgan ve hırçın bir tavır sergilemesi, anneye olan düşkünlüğün
artması, çok sessiz bir çocuk olması ve kimseyle bir şey paylaşmak istememesi
uyarıcı durumlar olmalıdır.
Ayrıca çocukta ciddi bir bozukluğun habercisi
olabilecek bulguların saptanması açısından da değerlendirme önemlidir. Bu
durumda erken tanı çocuğun tedavisinde önemli bir rol oynar. Çocuk yaşına göre
öğrenmekte güçlük çekiyorsa, gelişim alanlarından birinde gecikme varsa, arkadaşlarıyla
uyum problemi yaşıyorsa, sürekli altını ıslatıyor ve çocuk doktoru bunun
fizyolojik bir nedeni olmadığını ifade ediyorsa, okulda ve evde aşırı aktifse
ve dikkatini toplamakta zorlanıyorsa, inatçı ve dediklerini ağlayarak
yaptırıyorsa, tutturmalar ve takıntılar hayatını etkileyecek boyut aldıysa,
uyku sorunları, konuşma gecikmesi yaşıyorsa, algılamada ve komutları anlamada sorun
yaşıyorsa, göz kontağı kurmuyorsa, aile üyeleri dışında kimseyle iletişim
kuramıyorsa, kendi odasında tek başına yatamıyor annesi veya babasıyla yatıyorsa,
öz bakım ihtiyaçlarını kendisi yapamıyorsa, okul başarısında ani düşme olduysa ya
da buna benzer ipuçları varsa bu durum bir psikiyatrik bozukluğunun
başlangıcının sinyali olabilir. Pedagog bu semptomları değerlendirir eğer
ruhsal bir bozukluktan şüphe ederse Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi uzmanı doktora
yönlendirir. Çünkü zaman kaybedildiyse ve artık ruhsal bozukluk derecesinde ise
psikiyatrik ilaçlar tedavinin bir parçasını oluştur. Bozukluğun kesin tanısında
ve tedavi için yazılacak ilaçlar konusunda Çocuk Psikiyatrisi uzmandır.
