İlk günler

Sezaryenim spinal anestezi ile oldu, iyi yanı hiç bilinç kaybı yaşamadım. Fazla ajite olmadığım için Dormicum da yapılmadı, her şeyi net hatırlıyorum. Çok güzel bir şey, ameliyathanede olanlar tamamen kontrolümdeydi. Dora sadece bakım yapılırken benden uzaktı, hızla o da tamamlanıp yanıma geldi. Sonra da kısa süreli bakımlar dışında hep beraberdik. İlk emzirmeler gerçekten zordu, tutmak istemedi, çabuk yoruldu, güçlü çekemedi… Ama ilk günü uyuyarak geçirdi. İlk gece için ise aynı şeyi söyleyemeyeceğim. Huzursuz bir geceydi, uyuyamadı, mama vermek zorunda kaldık, onunla biraz sakinleşti. İkinci günü yine uyuyarak geçirdi, ikinci geceyi ise mama desteğiyle daha iyi atlattık. Eve gelip pompa ile sağmayı denediğimde ise acı gerçekle yüzleştim, damlamadı bile. Huzursuzluklarının nedeni açlıkmış meleğimin. Mama desteğine beş gün devam ettik, yavaş yavaş süt gelmeye başlayınca azalttık, şimdi iyiyiz, mamaya gerek kalmıyor.

Doğuma girecek pediatrist benim için çok önemliydi, kendim aktif olamayacağım için bir müdahale gerekirse güvenebileceğim birinin olmasını istedim. Nilüfer, hocadan izin alamayıp gelemeyince endişelenmiştim ama hastanenin pediatristi Hayri beyi görünce rahatladım, ilk anda güven veren biriydi. Neyse ki Dora’nın herhangi bir müdahaleye ihtiyacı olmadı, biraz erken doğduğu halde hemen ağladı, kısa bir bakımdan sonra da hemen yanıma gelip emmeye başladı. Çok büyük bir rahatlama oldu o an benim için.

Hastanedeki iki gün zordu, birçok annenin bakımlar hemşireler tarafından yapıldığı için daha uzun süre kalmak istediği söylenir ama biz bir an önce eve dönmek istedik. Gerçekten de evde her şey daha rahattı, düzenimizi kurup birbirimize alışabildik. Her gün bir öncekinden daha iyi geçiyor, arada huzursuz gecelerimiz oluyor ama artık onu daha iyi tanıyoruz, artık biz bir takımız…

 

Doğumdan hemen sonra

Yenidoğan dönemi doğumu izleyen 4 haftalık süreyi içerir. İnsan yaşamı döllenme anında başlar ve bunun ilk 40 haftası uterus içinde geçer. Bu dönemde büyüme ve gelişme açısından büyük aşamalar göstermekle birlikte yenidoğanın birçok vücut işlevi henüz tam olgunluğa erişmemiştir. Bu nedenle birçok yapısal özelliği erişkinden farklılıklar gösterir.

 

Her yenidoğan bebekte doğar doğmaz klinik değerlendirme yapılmalıdır,  bu nedenle doğumlarda doğum odasında mutlaka bir çocuk hekimi yer alır. Bu hekim bebek doğar doğmaz onun ilk değerlendirmesini yapan kişidir. Değerlendirme ile acil girişim ya da özel bakım gerektirecek bir durum olup olmadığı saptanmaya çalışılır, muayene için hazırlık yapılır. Doğumu izleyen 1. ve 5. dakikalarda yapılacak Apgar değerlendirilmesi ilk muayenenin bir bölümüdür. Deri rengi, kalp hızı, buruna sonda ile dokunularak alınan refleks yanıt, kas tonusu ve solunum gözlenerek bebeğin ilk anda iyilik durumu saptanır. İlk değerlendirmesinde önemli bir sıkıntı saptanmayan bebeklerin ayrıntılı muayenesi doğumdan sonra 24 saat içinde yapılır.

İlk bakımı yapılan aktif ve sağlıklı olduğu saptanan bebek giydirilip hemen anne kucağına verilmeli ve emzirilmelidir. Sezaryen doğumlarda annenin anestezi etkisinden çıkması beklenir (en geç 4 saat), bundan sonra anneye yardım edilerek emzirme hemen başlatılmalıdır. Bu ilk saatlerde gelen, kolostrum adı verilen kıvamlı sütün miktarı çok az olsa bile emme hareketi salgıyı uyaracak ayrıca kanamanın durmasına yardımcı olacaktır. Annenin emzirme olayına önceden hazırlanmış olması emzirmenin başarısını arttıran önemli bir faktördür. ayrıca hastanelerdeki emzirme danışmanlarının ilk anlardaki desteği emzirmenin devamı için oldukça yarar sağlar.

Beslenme sıklığı bebeğin isteğine bırakılır. İlk günlerde günde 10 veya daha fazla sayıda öğün isteyebilir. Bu dönemde süt salgısı için sık emzirme çok önemli bir uyaran olduğundan bebek 3-4 saatten daha uzun uyuyorsa, uyandırılarak emzirilmelidir. İlk haftalarda her iki göğüs emzirilmelidir, bir göğüste kalış süresi yaklaşık 10-15 dakikadır. Bebek anne memesinde emme hareketini bırakıncaya kadar tutulmalıdır. İlk 3-4 günden sonra bebeğin tartı almaya başlaması emzirmenin başarılı ve sütün yeterli olduğunun göstergesidir.

Doğum odasında yapılan yenidoğan bakımı göbek bakımı, göz bakımı, K vitamini uygulaması, Hepatit B aşısının ilk dozu ve kimlik belirlenmesi için ayak izi alınmasını kapsar. Göbek ve etrafındaki doku antiseptik solüsyonlarla silinir, üzeri kapatılmaz. Göbek düşene kadar alt bezinin dışında tutularak günde 2-3 defa alkol ile temizlenmesi hem enfeksiyon riskini azaltır hem de daha hızlı kuruyup düşmesini sağlar. Göz bakımında yenidoğan bebeğin gözüne damlatılan damlalarla olası bir enfeksiyon engellenmeye çalışılır. Tüm yenidoğanlara 2-5. günlerde topuktan alınan kan ile tarama testleri yapılır. Bu test ile toplumda sık rastlanan ve erken tanı ile önlenebilecek hastalıkların varlığı araştırılır.

Anne ile bebeğin aynı odada izlenmesi anne-bebek ilişkisinin sağlıklı şekilde kurulabilmesi için gerekli olduğundan özel bakım gerektiren bebekler dışında artık bebek odası uygulaması yapılmamaktadır. İlk saatlerde kurulan anne-bebek ilişkisi hem bebeğin sağlığı hem de annenin davranışları açısından çok önemlidir ve mutlaka desteklenmelidir.

Aileye yeni bir bireyin katılması, daha önce tecrübesi olmayan bir annenin yeni bir durumla karşı karşıya kalması, mutlak bakıma ihtiyacı olan bir bebeğin sorumluluğunu alması oldukça zorlu bir süreçtir. Bu dönemde annenin ihtiyaçlarına destek olunmasının yanında onun duygusal olarak da desteklenmesi çok önemlidir.