Yeniden uyku sorunu

Bu hafta uykuyla aramız bozuldu. Dora hanım uykudan haz etmemeye başladı. Gündüz uykuları zaten hiç bir zaman yeterli olmadı, bir defa bir buçuk saat uyursa ikinci de mutlaka yarım saatte kalktı. Uzun süredir geceleri kalkmadığı için buna bağladım, pek üzerinde durmadım.

 

Gece uykuları için düzeni oturtalı çok zaman oldu. Dördüncü aydan beri akşam sekiz gibi hazırlıklar başlar, temizlik, hafif oyun, gece sütü, sonra sallanan koltukta kucağımda uyurdu. Yatağına bırakırdım, sabaha kadar sıkıntı olmazdı. Gece uyanırsa biraz mızmızlanıp kendiliğinden uykuya dalardı. Bu hafta ben yoğun çalıştığım için midir bilmiyorum ama, akşam uykuya dalması çok zor oldu. Beni özlediğini fark ediyorum, eve döndüğümde aşırı sevinç gösterileri yapıyor, bu çok güzel ama onun için de üzülüyorum. Şimdiden özlemeyi öğrendi, daha çok küçük. Birlikte yeteri kadar zaman geçiremiyoruz, bir saat kadar onunla oynayabiliyorum, sonra uyku hazırlıkları başlıyor. Sütü de içiyor ama sonra uykuya dalması uzun zaman alıyor. Kucağımda çok rahat ve huzurlu, ben uyuduğunu sanıp yatağına bıraktığımda ağlayarak kalkıyor, kucağıma alınca da yine huzurla uyuyor. Bu her akşam bir kaç defa tekrarlanıyor. Bir iki gece de uyanınca kendiliğinde uykuya dalmadı, kucağıma alıp sakinleştirmeme gerekti. Belki bir çok bebek annesi için bu kadarı "çok iyi uyuyor" grubuna girebilir, sabaha kadar uyumayan bebekler biliyorum ama bizim alıştığımız düzenimizin değişmesi sıkıntılı oldu.

 

Gün boyunca kızımdan ayrı kalmak benim için zaten zorken bir de onun etkilendiğini görmek çok üzücü. Annem yanında olduğu için bakımında aklım kalmıyor ama psikolojisinin etkilenmesinden de çok korkuyorum. Şimdiye kadar huzurlu, mutlu bir bebekti, öyle devam etmesini istiyorum. Belki ben abartıyorum, uykuya geçiş dışında tavırlarında bir değişiklik olmadı aslında. Bakalım nasıl değişecek, umarım bu yeni duruma ikimiz de en kısa zamanda alışabiliriz.

0-3 yaş döneminde uykunun önemi

0-3 yaş döneminde kaliteli ve kesintisiz gece uykusu bebeğin büyümesinde ve beyin gelişiminde çok önemli bir role sahiptir. 0-3 yaş dönemi zihinsel gelişim ve sağlıklı büyüme için çok kritik bir dönemdir. Özellikle beyin gelişimi için bu dönem hayati önem taşır. Beyin gelişiminin % 80’i bu dönemde tamamlanır ve beyin ölçüsü neredeyse yetişkinlikteki büyüklüğe ulaşır.

Karanlıkta uyku sırasında melatonin hormonu salgılanır. Bu hormon bağışıklık sistemini güçlendirir ve hipofiz bezinin daha fazla büyüme hormonu salgılamasını sağlar. Bebek uyurken beyni çalışır ve gelişir. Uyanıkken oyunda öğrendiği bilgiyi uyku sırasında organize ederek beynine kaydeder ve böylece beyinde nöronlar arası bağlar oluşur ve güçlenir. Uyku süresi ve kalitesi bütün bu gelişmelerin olabilmesi için çok önem kazanır. İyi uyumuş ve dinlenmiş bir bebek, uyanıkken yeni şeyler öğrenmeye istekli olur ve kaliteli oyunlar oynayabilir.

 

Bebeğin zihinsel gelişiminin hızlanması için kaliteli ve kesintisiz gece REM uykusuna ihtiyacı vardır. Kesintisiz ve kaliteli REM uykusu için tek zaman “gece” dir. REM (Rapid Eyes Movement) uykusuna aktif uyku da denilir. Bebeğin gözleri sık kıpırdanıyorsa, hızlı nefes alıp veriyorsa ve ağız hareketleri yapıyor veya gülümsüyorsa bebek REM uykusundadır. REM uykusu, uykuyla uyanıklık arası bir durumdur ve bebek dış etkenlerle uyanmaya hazırdır. Eğer çeşitli nedenlerle bebeğin gece uykusu devamlı bölünürse ve uykusunu yeterince alamazsa bu, bebeğin gelişiminde problemlere neden olabilir. Uykusunu yeterince alamayan bebek huzursuz uyanır, oyun oynamaz, etrafına karşı ilgisizdir, yoğunlaşmakta zorluk çeker, çevresindekilere karşısı uyumsuz ve hırçındır. Bu durum oyun oynayarak öğrenmesine ve gelişimine engel olur. Bebek uyanıkken uyarıcı bir çevrede oyun oynayarak yeni şeyler öğrense bile, uykusu sık sık bölünürse oyunda öğrendiği bilgileri beyine işleyeme fırsatı bulamayacak ve öğrenmesi kalıcı olmayacaktır.

Bebek için sağlıklı uyku süresi büyüdükçe değişir ve azalır. Yenidoğan döneminde bebek günde toplam yaklaşık 11-18 saat uyur, 3-4 kez gündüz uyumaları da vardır. 2-3 aylık dönemde 3-4 saat aralıksız uyur ve beslenmek için uyanır. Aktif uyku %40'a düşer. 3 aylık olduğunda tüm gece boyunca uyuyabilirken 4 aylık dönemde, gece daha uzun, gündüz daha kısa uyur. 10-12 aylık bebek tüm gece boyunca ve günde ortalama 10-13 saat uyur. 18-21 ay arası gündüz uykusu teke düşer. 21-36 ay arası bebek günde 1 kez yarım saat ile 3 saat arası öğlen uykusuna ihtiyaç duyar. Oyun çağı çocuğu gün içinde 12-14 saat genelde gündüzleri bir kez gündüzleri uyur. Ancak bunun akşam uykusuna yakın bir dönemde olmamasına özen gösterilmelidir.